به گزارش آوای آگاه؛ صنعت لوازم خانگی زیرمجموعه صنعت ماشین آلات و تجهیزات بوده و با 7 نماد فعال، سهم کوچکی از بازار سرمایه را به خود اختصاص داده است. این صنعت را باید از معدود صنایعی دانست که کلیۀ بازیگران مطرح آن متعلق به بخش خصوصی واقعی هستند و تقریباً هیچ تولیدکننده بزرگ و وابسته به دولت یا نهادهای عمومی در آن به چشم نمی‌خورد. ممنوعیت واردات لوازم خانگی از سال ۱۳۹۷ و افزایش قیمت ارز طی سال‌های اخیر باعث خارج شدن محصولات نشان‌های خارجی و رقابت‌پذیری بیشتر محصولات داخلی شده است و در سایه خروج محصولات خارجی، علاوه بر روند رو به رشد تولید و فروش شرکت‌های موجود، شاهد ظهور بازیگران جدید و بزرگ در این بازار هستیم؛ به نحوی که صنعت لوازم خانگی کشور طی سال‌های اخیر در مجموع رشد تولید بیش از 5 برابری را تجربه کرده است و در حدود 300 میلیون دلار در سال صادرات دارد. در چنین شرایطی می‌توان شرکت‌های قدیمی را که فرصت طلایی این مقطع را از دست دادند و نتوانستند تولید و فروش خود را رشد دهند، بازندگان بزرگ صنعت دانست.
قیمت لوازم خانگی داخلی برمبنای ضوابط قیمت‌گذاری کالای تولید داخل تعیین می‌شود که در آن، روش Cost Plus ملاک عمل است و هزینه‌های تولید (مواد اولیه، نیروی انسانی و هزینه‌های سربار تولید) به علاوه درصدی سود برای تعیین قیمت نهایی در نظر گرفته می‌شود. قیمت‌گذاری دستوری، پاشنه آشیل صنعت لوازم خانگی است و سرکوب قیمت‌ها در شرایط رشد دائمی نرخ مواد اولیه موجب فشار بر سودآوری این شرکت‌ها می‌شود. از طرفی، کنترل دستوری قیمت ارز بدون توجه به واقعیت‌های اقتصادی، سبب از بین رفتن مزیت صنعت داخلی و توان صادراتی شده است و حتی در صورت ممنوعیت واردات رسمی، به تدریج قاچاق رونق می‌گیرد.
در این مطلب به بررسی و مقایسه چهار شرکت فعال در این صنعت، شامل گروه صنعتی بوتان (لبوتان)، شرکت صنعتی پارس خزر (لخزر)، صنایع گلدیران (گلدیرا) و کارخانجات لوازم خانگی پارس (لخانه) می‌پردازیم.
لبوتان
گروه صنعتی بوتان در سال 1343 به همت کارآفرینان خوشنام و باسابقه کشور، خانواده خلیلی تأسیس شد و از سال 1380 با نماد لبوتان در بورس مورد معامله قرار گرفت. موضوع فعالیت شرکت، تولید انواع محصولات گرمایشی و تاسیساتی، منجمله آبگرمکن، شوفاژ و رادیاتور است. سهامدار عمده شرکت، گروه توسعه بوتان است. ظرفیت تولید شرکت حدود 700هزار دستگاه آبگرمکن و شوفاژ و حدود 2 میلیون پره رادیاتور در سال است.
لخزر
شرکت صنعتی پارس خزر در بهمن ماه 1347 با نام شرکت صنعتی پارس توشیبا، به منظور ساخت انواع وسایل برقی خانگی تأسیس شد. در سال 1361 و پس از واگذاري حقوق مالکانه شرکت توشیباي ژاپن، نام شرکت به صنعتی پارس خزر تغییر داده شد. این شرکت در اسفندماه 1374 در بورس پذیرفته شد. سهامدار عمده آن، شرکت سرمایه گذاری پارس توشه (سهامی عام) با داشتن بیش از 88درصد از سهام مجموعه است. محصولات شرکت در چهار گروه محصولات سرمایشی و گرمایشی، محصولات پخت و پز، محصولات غذاساز و سایر محصولات تولید و عرضه می‌شود. کارخانۀ تولیدی شرکت در رشت واقع شده است و ظرفیت اسمی تولید 900هزار دستگاه محصول در سال دارد.
گلدیرا
شرکت صنایع گلدیران در سال 1384 تاسیس و در مردادماه سال 1400 با نماد گلدیرا در بورس پذیرفته شد. این شرکت نماینده انحصاری محصولات خانگی ال جی در ایران بود و پس از خروج این شرکت کره‌ای از کشور، فعالیت خود را با راه‌اندازی برند اختصاصی ادامه داده است. محصولات تولیدی شرکت، لوازم خانگی و انواع تلویزیون بوده و ظرفیت تولید این شرکت 2275000 دستگاه است. گروه توسعه گلدیران، ۹۹.۹درصد از سهام این شرکت را دارا است.
لخانه
شرکت کارخانجات لوازم خانگی پارس در سال 1354 به ثبت رسید و در سال 1373 در بورس اوراق تهران پذیرفته شد. این شرکت که از سال‌های رونق خود دور افتاد و در سطح پایینی فعالیت می‌کرد، در سال‌های بعد به تأمین اجتماعی واگذار و در سال 1391 به بازار پایه فرابورس منتقل شد. شرکت در حال حاضر جزء واحدهای تجاری فرعی شرکت صنایع عمومی تامین و واحد تجاری نهایی گروه شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) است. ظرفیت اسمی شرکت 850هزار دستگاه لوازم خانگی شامل یخچال، فریزر، جاروبرقی و کولر است.
چکیده‌ای از وضعیت عملکرد این شرکت‌ها در سال جاری و سال گذشته در جدول زیر آمده است. لازم به توضیح است که لخانه به دلیل قرار داشتن در بازار پایه، گزارش ماهانه منتشر نمی کند. همچنین سال مالی گلدیرا منتهی به 10 دی ماه است. به این ترتیب در سطرهای 9ماهه، مقادیر سال مالی 1401 و در سطرهای 11ماهه، مقادیر مربوط به سال مالی 1401 درج شده است.
نتیجه‌گیری
طبق جدول مشاهده می‌شود که مقدار فروش سه شرکت لبوتان، گلدیرا و لخزر در سال جاری نسبت به سال گذشته رشد داشته است که در این میان، گلدیرا با توجه به حاشیه سود بالاتر، تقاضای بیشتر بازار و با توجه به شناخته‌تر بودن برند و نوع محصولات، پس از بازگشایی مدت زیادی مورد اقبال بازار بوده است. لخزر هم به تازگی با هدف اصلاح ساختار مالي شرکت و بهره‌مندی از معافيت مالياتی افزایش سرمایه داده و رشد تولید مناسبی هم داشته است و در کنار تنوع محصولات و برند، می‌تواند جزء گزینه‌های خوب این گروه باشد. هم اکنون نسبت P/E ttm برای لبوتان، گلدیرا، لخزر و لخانه، به ترتیب 20.37، 12.2، 10.36 و 72.73 - واحد است. میانگین صنعت لوازم خانگی معادل 11.65 واحد است.
دیدگاه کاربران