گزارش شاخص مدیران خرید (شامخ) در تیرماه سال جاری

به گزارش آوای آگاه؛ روند شامخ کل اقتصاد در تیرماه پس از حذف اثرات فصلی به‌طور محسوسی کاهش یافته و این نشان می‌دهد که وضعیت فعالیت کسب‌وکارها در کل اقتصاد همچنان در حال تضعیف است. این در حالی است که به دلیل قطعی برق روزانه در کارخانه‌ها که اکثراً منجر به تعطیلی دو روز در هفته آن‌ها شده و مشکلات اختلال در زنجیره تأمین مواد اولیه و عدم تخصیص ارز مورد نیاز و همچنین کاهش تقاضای مشتریان داخلی، روند شامخ بخش صنعت با شدت بیشتری کاهش یافته است. بسیاری از شرکت‌ها با مشکل کمبود نقدینگی و منابع مالی مورد نیاز روبه‌رو هستند و علاوه بر این، عدم تمایل نیروی انسانی به ماندن در شرکت‌ها که ناشی از عدم تناسب دستمزد و هزینه‌های زندگی بوده، بنگاه‌ها را با کمبود نیروی انسانی مواجه کرده است.

شامخ کل

شاخص مدیران خرید کل اقتصاد برای تیرماه به ۴۴.۸ بوده که با تعدیلات فصلی به ۴۷.۲ رسیده است. در نگاه تعدیل نشده، وضعیت شامخ کل اقتصاد نسبت به ماه گذشته ضعیف‌تر بوده، اما در صورت اعمال تعدیلات فصلی، شامخ کل عملکرد بهتری نسبت به خردادماه داشته است. هر چند که شرایط رکودی همچنان پابرجاست و تنها می‌توان گفت از سرعت ضعیف شدن اقتصاد کمی کاسته شده است.

حال نگاهی به پارامترهای شامخ کل می‌اندازیم:

میزان تولید محصول یا ارائه خدمت چه در نگاه تعدیل شده و چه در نگاه تعدیل نشده، نسبت به ماه گذشته با رشد همراه بوده است. این شاخص در تیرماه با تعدیلات فصلی ۴۷.۲ محاسبه شده و این در حالی است که این شاخص در خردادماه ۴۰.۷ محاسبه شده است.

شاخص موجودی مواد اولیه هم در این ماه با افزایش نسبت به خردادماه مواجه شده و از ۴۵.۶ در خردادماه به ۴۹.۷ در تیرماه در مقیاس تعدیلی رسیده است.

شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی تنها مولفه‎ای است که در این ماه نسبت به ماه گذشته، عملکرد ضعیف‌تری از خود بروز داده و از ۵۰.۵ در خردادماه به ۴۸.۹ در تیرماه رسیده است. لازم به ذکر است که این مولفه در هر دو مقیاس تعدیلی و تعدیل نشده، عملکرد ضعیف‌تری داشته و اوضاع بازار کار نسبت به ماه گذشته با ضعف همراه شده است.

شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش تنها مولفه‌ در بین مولفه‌های اصلی شامخ بوده که در این ماه در هر دو مقیاس تعدیلی و تعدیل نشده، عملکرد بالای ۵۰ را ثبت کرده و به ترتیب در مقیاس تعدیلی و تعدیل نشده این عدد ۵۲.۸ و ۵۱.۵ محاسبه شده است.

شامخ صنعت

شاخص مدیران خرید بخش صنعت در تیرماه ۱۴۰۳، معادل ۴۳.۶ محاسبه شده است. پس از تعدیل فصلی، این شاخص برای تیرماه معادل ۴۵.۱ برآورد شده که بیانگر بدتر شدن وضغیت کل بخش صنعت برای دومین ماه پیاپی است. این شاخص طی ۳۶ ماه اخیر کمترین مقدار بوده است. در تیرماه، کل 12 رشته فعالیت بخش صنعت با کاهش شاخص کل روبه‌رو بوده‌اند.

نگاهی به مولفه‌های شاخص صنعت

شاخص مقدار تولید محصولات در تیرماه ۳۹.۴ برآورد شده که پس از حذف اثر تعطیلات از آن به عدد ۴۱.۴ می‌رسیم که بیانگر کاهش نسبی در قیاس با ماه قبل از خود است. این شاخص بعد از شاخص میزان فروش محصولات که از مولفه‌های کمکی شامخ صنعت محسوب می‌شود، کم‌ترین مقدار را به خود اختصاص داده است.

شاخص میزان موجودی مواد اولیه خریداری شده نسبت به ماه گذشته در مقیاس تعدیلی با افزایش همراه بوده و از ۴۳.۸ در خردادماه به ۴۴.۶ رسیده که نشان‌دهنده کاهش سرعت تضغیف این شاخص است.

شاخص قیمت محصولات تولید شده در تیرماه به ۵۰.۴ رسیده که نشان‌دهنده کاهش رشد قیمت محصولات تولید شده است. زیرا این شاخص در خردادماه، عدد ۵۶.۱ را ثبت کرده است.

شاخص میزان فروش محصولات کمترین مقدار را بین مولفه‌های صنعت در این ماه ثبت کرده و در مقیاس تعدیلی، برای آن عدد ۳۸.۵ محاسبه شده که نشانگر رکود در فروش محصولات است و شرکت‌ها طی ماه گذشته در فروش محصولات خود ناتوان بوده‌اند.

بررسی عملکرد هر صنعت

در جدول زیر به بررسی عملکرد هر یک از صنایع خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است  جدول زیر براساس بیشترین عدد و کمترین عدد شامخ تهیه شده و این امر خارج از مثبت و یا منفی بودن آن، مولفه برای شرکت است.

برای مثال، مولفه‌ی قیمت محصولات تولید شده صنایع کانی غیرفلزی بیشترین افزایش قیمت تولید را داشته که اثر منفی بر حاشیه سود شرکت دارد، اما چون بالاترین عدد شاخص بوده، در بخش بهترین صنعت آورده شده است.

طبق جدول زیر، بهترین عملکرد در شاخص کل فعالیت متعلق به صنایع فرآورده‌های نفت و گاز بوده که این صنعت در مولفه میزان سفارشات جدید و میزان فروش محصولات بهترین عملکرد را داشته است.

همچنین ضعیف‌ترین عملکرد نیز در شاخص کل فعالیت متعلق به صنعت پوشاک و چرم بوده است که در چهار مولفه ضعیف‌ترین عملکرد را داشته و در نهایت شامخ کل فعالیت این صنعت ۲۸.۱ بوده است.

شامخ ساختمان

عدد شامخ کل در تیرماه در مقیاس تعدیل نشده از ۵۲.۶۹ به ۴۰.۳۴ رسیده و با کاهش چشمگیری مواجه شده است. همچنین در مقیاس تعدیل شده پس از حذف اثرات فصلی، عدد شامخ از ۴۸.۳۹ به ۴۱.۱۴ رسیده که بیانگر تداوم وضعیت رکود در صنعت ساختمان است.

مولفه‌های سرعت انجام و تحویل سفارش و یا فرآیند کار، موجودی محصول نهایی در انبار و یا کارهای معوق و ناتمام و قیمت خرید مواد اولیه یا وسایل مورد نیاز پس از حذف اثر فصلی، نسبت به ماه گذشته کاهش نسبی داشته‌اند.

مولفه میزان سفارشات جدید مشتریان پس از حذف اثر فصلی، نسبت به ماه گذشته کاهش چشمگیری داشته است.