مروری بر گزارش تورم مصرف‌کننده در آبان ماه

به گزارش آوای آگاه؛ به گزارش مرکز آمار، شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در آبان ماه 1403 به عدد ۲۷۹.۵ رسیده که نسبت به مهرماه، ۲.۸درصد افزایش یافته است. تورم نقطه‌ به ‌نقطه این ماه ۳۲.۵درصد بوده است؛ به عبارتی خانوارهای کشور برای خرید یک سبد از کالاها و خدمات یکسان، در آبان ماه 1403 به‌طور متوسط ۳۲.۵درصد بیشتر از آبان ماه سال قبل هزینه کرده‌اند. همچنین نرخ تورم 12‌ماهه منتهی به آبان ماه، رشد ۳۳.۱درصدی را نشان می‌دهد.

نرخ تورم ماهانه آبان ماه ۲.۸درصد بود که در مقایسه با تورم ۲.۷درصدی مهرماه، افزایش ۰.۱ واحد درصدی را تجربه کرد. همچنین، تورم نقطه ‌به‌ نقطه که در مهرماه ۳۱.۶درصد بود، با رشد ۰.۹ واحد درصدی به ۳۲.۵درصد رسید. بررسی گروه‌ها نشان می‌دهد که در آبان ماه، زیرگروه «آموزش» با رشد ۴.۳درصدی بیش‌ترین رشد را داشته که با توجه به آغاز فصل مدارس چندان دور از ذهن نیست.

اما تورم سالانه که به معنی درصد تغییر میانگین قیمت‌ها در 12ماهه منتهی به آبان ماه نسبت به 12ماهه مشابه سال قبل است، از ۳۳.۶درصد در مهرماه به ۳۳.۱درصد کاهش یافته است. این کاهش ۰.۵ واحد درصدی نشان‌دهنده کاهش فشار تورمی در سطح سالانه است و در صورت ثبات شرایط سیاسی، نبود ریسک‌های ژئوپلتیک و نیز افزایش نرخ‌های بهره یا ماندگاری آن‌ها در سطوح فعلی، احتمال می‌رود که این روند کاهشی در ماه‌های آینده ادامه یابد.

بررسی تورم براساس گروه‌های کالایی

تورم ماهانه آبان ماه در گروه‌های عمده متفاوت بود. برای گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نرخ تورم ۳.۶درصد گزارش شده است. در حالی که برای گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، این نرخ معادل ۲.۵درصد بوده است. این تفاوت نشان می‌دهد که اقلام خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در آبان ماه سهم بیشتری از افزایش تورم را به خود اختصاص داده‌اند.

تورم گروه «مسکن و اجاره» ۴۰.۹درصد گزارش شده است. این آمار نشان می‌دهد که قیمت مسکن و اجاره همچنان یکی از اصلی‌ترین عوامل فشار تورمی در کشور بوده، اما نسبت به ماه گذشته اندکی کاهش یافته است. تورم نقطه‌ به ‌نقطه نیز در بین گروه‌های مختلف تفاوت دارد. بالاترین تورم نقطه ‌به ‌نقطه در گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» مربوط به «سبزی‌ها و حبوبات» با ۵۹.۳درصد و «گوشت» ۴۴.۶درصد بوده و به افزایش فشار بر خانوارها منجر شده است. همچنین در بین تمامی زیرگروه‌ها، بالاترین تورم نقطه ‌به ‌نقطه مربوط به «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» با ۳۹درصد بوده که بیانگر فشار زیاد تورمی در این بخش از خدمات است.

در آبان ماه ۱۴۰۳، تورم ماهانه اقلام خوراکی نسبت به مهرماه افزایش یافته و به ۳.۶درصد رسیده است. این در حالی است که تورم اقلام غیرخوراکی و خدمات نسبت به ماه گذشته کاهش یافته و ۲.۵درصد گزارش شده است. قابل توجه است که تورم ماهانه «میوه و خشکبار» منفی ۳درصد بوده که نشان‌دهنده کاهش قیمت این محصولات نسبت به ماه قبل است.

تورم مناطق شهری و روستایی

بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم آبان ماه در مناطق شهری اندکی پایین‌تر از مناطق روستایی بوده است. تورم ماهانه در مناطق شهری ۲.۸درصد و در مناطق روستایی ۳درصد ثبت شده است. تورم نقطه ‌به ‌نقطه در مناطق روستایی با ۱.۵ واحد درصد رشد به سطح ۳۰.۹درصد رسیده و این نرخ در مناطق شهری با افزایش ۰.۸ واحد درصد، ۳۲.۸درصد ثبت شده است.

نتیجه‌گیری

با توجه به داده‌های مرکز آمار، تورم نقطه ‌به ‌نقطه از ابتدای سال در محدوده‌ ۳۱ تا ۳۳درصد تغییر کرده است. این نرخ در ابتدای سال با حدود ۳۱درصد به پایین‌ترین سطح خود از آذرماه ۱۳۹۹ رسید، اما طی ماه‌های بعد روند کاهشی آن متوقف شد و شروع به درجا زدن کرد. بانک مرکزی هدف رساندن نرخ تورم به زیر ۳۰درصد در انتهای سال جاری را دارد که بنابر محاسبات، نیل به این هدف نیازمند میانگین نرخ تورم ماهانه‌ای معادل ۲.۲درصد در 4ماهه باقیمانده سال است. این در حالی است که این رقم طی ۸ ماه گذشته برابر با ۲.۵درصد بوده و نرخ تورم ماهانه پس از ۵ ماه کاهش متوالی، در مهرماه و آبان ماه روند صعودی به خود گرفت. به نظر می‌رسد بانک مرکزی تنها با تحقق تورم ماهانه ۱.۸درصد در 4ماهه آینده می‌تواند به هدف تورمی خود برسد. نظر به انواع ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی حاکم بر اقتصاد ایران، بانک مرکزی کار ساده‌ای برای تحقق این هدف نخواهد داشت. با توجه به بودجه انبساطی سال ۱۴۰۴، نکته مهم دیگر درخصوص روند آتی نرخ تورم، نحوه تعامل دولت و بانک مرکزی در سال آینده بر سر هم‌راستایی سیاست‌های پولی و مالی است که می‌تواند مسیر آینده سطح عمومی قیمت‌ها را تعیین کند.