ارز فولادی‌ها به تالار دوم می‌رود

به گزارش آوای آگاه؛ سومین سمینار تحلیلی «عملکرد و برنامه‌های شرکت‌های فولادی و معدنی» با تمرکز بر کارنامه 6ماهه برگزار شد.

سید احمد عسکری، دبیر اندیشکده فولاد و صنایع معدنی ایران در این سمینار اعلام کرد: حاشیه سود صنعت از ۲۹درصد در سال ۱۴۰۰ به ۹درصد در سال ۱۴۰۴ رسیده است.

وحید یعقوبی، معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران توضیح داد: در 6ماهه اول سال جاری بالغ بر ۱۵ میلیون تن تولید فولاد داشتیم. برآورد این است که صادرات فولاد تا پایان سال به 7.5 تا 8 میلیارد دلار برسد.

افزایش 3.2درصدی تولید فولاد کشور در ۶ماهه امسال در حالی به ثبت رسیده که در گزارش‌های ۳ماهه، این شاخص ۴۸درصد افت داشته است. با توجه به تشدید محدودیت‌های فولادسازان در دریافت برق از شبکه در سال جاری، به ‌نظر می‌رسد این اتفاق ناشی از برنامه‌ریزی بهتر واحدهای فولادی برای تأمین برق مورد نیاز خود در تابستان از طریق خرید برق سبز و آزاد و نیروگاه‌های خودتأمین باشد.

فولادسازان انتظار محدودیت‌های شدید برقی در سال جاری را داشتند، اما محدودیت‌های 90درصدی اردیبهشت و خردادماه آنها را غافلگیر کرد. در بین محصولات زنجیره فولاد، میلگرد و کنسانتره سنگ‌آهن بیشترین تولید را داشته که به دلیل مصرف برق کمتر این حلقه‌ها است. البته جهش صادراتی کنسانتره سنگ‌آهن در رشد تولید آنها هم اثرگذار بوده است.

۹۳درصد واردات در صنعت فولاد به ورق‌های فولادی اختصاص پیدا می‌کند. میانگین نرخ ارز کشف شده در معاملات شمس فولادی در بورس کالا در ۶ماهه اول 1404 حدود ۷۲هزار تومان، اسلب ۷۵هزار تومان و میلگرد حدود 80هزار تومان است. نرخ گاز صنعت فولاد حدود سه برابر نرخ‌های منطقه‌ای است.

با وجود رشد تولید فولاد کشور نسبت به ۶ماهه سال گذشته، در مقایسه با ۶ماهه سال‌های 1401 و 1402، شاهد افت تولید هستیم.

حجم صادرات کل زنجیره فولاد ۴۵درصد افزایش داشته است. این در حالی است که ارزش صادرات محصولات این زنجیره آهن و فولاد کشور در نیمه نخست سال جاری رشد ۲۶درصدی داشته و به مرز ۴ میلیارد دلار رسیده است. در نیمه نخست سال جاری، بیشترین حجم صادرات آهن و فولاد کشور در پنج سال اخیر به ثبت رسیده است.

در اثر سیاست‌های غلط ارزی مبنی بر الزام صادرکنندگان زنجیره فولاد به عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه که موجب رونق کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف شده، سهم واحدهای تولیدی از صادرات فولاد به شدت کاهش یافته است.

سهم تولیدکنندگان از صادرات شمش فولادی از ۷۹درصد در سال ۱۴۰۲ به ۴۶درصد در ۶ماهه سال جاری کاهش یافته است.

مواجهه صنعت فولاد با کاهش سودآوری از دو مسیر

دانیال آستانه، معاون مالی و اقتصادی مجتمع فولاد خراسان در این سمینار گفت: صنعت فولاد به دلیل قیمت‌گذاری نامتناسب محصولات معدنی، خرید انرژی با بهای بالا، ناترازی گسترده انرژی، عدم تناسب قیمتی کالای میانی زنجیره و افزایش هزینه‌های عمومی بنگاه با افزایش بهای تمام‌شده روبه‌رو است.

قیمت‌گذاری دستوری در صنعت فولاد سبب کاهش سرمایه در گردش و در نتیجه کاهش سودآوری و کاهش سرمایه در گردش در شرکت‌ها شده است.

تأمین مالی به دلیل نرخ بالای بهره به کاهش سودآوری می‌انجامد؛ در نتیجه، صنعت از دو مسیر به کاهش سودآوری می‌رسد.

صنعت فولاد برای تأمین پایدار برق باید به نیروگاه‌های خودتأمین مجهز شوند و این تنها راهکار باقی مانده است. در این شرایط، الزام به سرمایه‌گذاری در برق تجدیدپذیر، سرمایه‌گذاری سنگینی به صنعت تحمیل کرده است.

ناترازی گاز چالش بزرگ صنعت بوده که صنعت برای مواجهه با آن نیاز به مشارکت در طرح‌های صرفه‌جویی، ذخیره گاز طبیعی LNG، ذخیره گاز طبیعی در مخازن و مشارکت در توسعه میادین گازی است‌‌.

شرکت‌های فولادی، هر کیلو کنسانتره را 5500 تومان خریداری می‌کنند و نرخ تأمین برق آنها 7000 تومان بوده و نرخ تأمین گاز 10000 تومان است. با این حال، بهای تمام‌شده شمش بین 34000 تا 36000 تومان در کیلو و بهای تمام‌شده میلگرد 39000 تا 41000 تومان است.

پتانسیل افزایش دو برابری ارزآوری صنعت فولاد ایران

علیرضا رحیم، مدیرعامل شرکت فولاد هرمزگان جنوب تصریح کرد: تولید زنجیره آهن و فولاد کشور در 6ماهه اول نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱.۲درصد کاهش و مصرف ظاهری هم ۶.۶درصد افت داشته است.

در نیمه اول 1404، تناژ و ارزش صادرات زنجیره آهن و فولاد کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته و تناژ صادرات ۹درصد و ارزش صادرات ۲درصد افزایش پیدا کرده است.

افزایش نرخ انرژی، نوسانات نرخ ارز و سیاست‌های بانک مرکزی، تورم عمومی و افزایش بهای مواد اولیه و تجهیزات، کاهش تقاضای داخلی ناشی از رکود در بخش ساختمان و صنایع پایین‌دست مربوط به شاخص‌های کلان است.

افزایش هزینه حمل‌ونقل و لجستیک داخلی، کمبود یا افزایش قیمت مواد اولیه کاهش بهره‌وری خطوط تولید و تکنولوژی‌های قدیمی و قطعی گاز و برق در فصول مختلف سال به عوامل فنی مربوط می‌شود.

محدودیت‌ها و عوارض صادراتی بر محصولات فولادی، کاهش قیمت جهانی فولاد، رقابت شدید با تولیدکنندگان منطقه‌ای، تحریم‌ها و مشکلات نقل و انتقال پول در صادرات به عوامل بازار و صادرات مربوط می‌شود.

عدم ثبات در قوانین و مقررات صادرات و قیمت‌گذاری، قیمت‌گذاری دستوری در بازار داخلی، مالیات‌ها و حقوق دولتی بالا، ضعف در زنجیره تأمین و ناهماهنگی میان حلقه‌ها در سیاست‌گذاری‌ها ریشه دارد.

از دولت تنها این درخواست را داریم که نرخ‌ها را از ابتدا تا انتهای سال ثابت نگه دارند تا شرایط تثبیت شده باشد.

ناترازی در برق سبب شده تولید از دست رفته فولاد هرمزگان در نیمه نخست امسال به ۲۳۹هزار تن برسد که این رقم در دو سال گذشته ۴۱۷هزار و 280هزار تن بوده است.

ظرفیت جهانی فولادسازی بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ حدود ۶.۷درصد، برابر با 165 میلیون تن افزایش خواهد یافت. در صورت تحقق مازاد ظرفیت جهانی به 721 میلیون تن خواهد رسید.

ارزآوری صنعت فولاد می‌تواند از ۲.۲ میلیارد دلار به بیشتر از ۴ میلیارد دلار افزایش یابد.

صنعت فولاد سهم 8درصدی از انتشار دی اکسید کربن جهان دارد و تقاضای رو به رشد کربن‌زدایی، چالش دیگری برای صنعت است.

حاکمیت می‌تواند با اصلاح سیاست‌های انرژی، ثبات مقررات صادراتی، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، حمایت از نوسازی فناوری و ایجاد ثبات در نرخ ارز، شرایط برون‌رفت صنعت را از شرایط کنونی فراهم آورد.

شرکت‌های فولادی می‌توانند با بهینه‌سازی عملیاتی، بهره‌گیری از اقتصاد سبز، توسعه در زنجیره فولاد، تنوع محصول، تحول دیجیتال، هم‌افزایی منطقه‌ای و خوشه‌سازی صنعتی، افزایش تاب‌آوری در تأمین انرژی و افزایش تاب‌آوری در تأمین مواد اولیه، تاب‌آوری خود را در شرایط کنونی صنعت ارتقا دهند.

داده‌ غلط مانع تحلیل درست می شود و انتظار دولت و سهامداران را از شرکت‌های فولادی بالا می برد.

سید عباس حسینی، مشاور وزیر صمت و عضو هیأت عامل ایمیدرو اعلام کرد: در هفته جاری، ارز زنجیره فولاد از تالار اول به تالار دوم می‌رود و امیدواریم این اتفاق در سودآوری شرکت‌های فولادی تأثیر بگذارد.

در سال ۱۴۰۲، صنعت 97 روز محدودیت برق را تحمیل کرد. در سال 1403، این رقم 124 روز شد و در نیمه اول ۱۴۰۴ این عدد به 150 روز رسید.

303 همت عدم‌النفع صنعت از محدودیت برق و گاز در سال گذشته بود که تابستان امسال به تنهایی این رقم به 200 همت رسید.

بنابر اعلام وزارت نیرو، در 6ماهه اول امسال نسبت به 6ماهه اول سال گذشته، صنعت 10درصد محدودیت برق بیشتری متحمل شده است.

از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹، هزینه انرژی صنعت 61درصد افزایش داشته است. از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱، افزایش هزینه ۷۱درصد بوده و از 1401 تا 1403، تنها نرخ برق صنعت 320درصد افزایش داشته است.

صنعت، برق ارزان نمی‌گیرد و 90درصد هزینه برق را با بررسی مابه‌التفاوت تعرفه اعلامی و اعمالی پرداخت می‌کند و اگر سوبسیدی هم باشد، حدود 10درصد است.

در برنامه هفتم، ۲.۸درصد رشد اقتصادی مربوط به بهره‌وری است؛ بنابراین باید برای ارتقای بهره‌وری با توجه به ضعفی که داریم، کار کنیم.

در سال گذشته ۶۲درصد و در 6ماهه اول امسال ۵۸درصد از ظرفیت تولید فولاد استفاده شده است.

در سال گذشته، ۵۷.۸ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی کشور بود. این رقم در نیمه اول امسال ۲۶ میلیارد دلار در سال بود و نسبت به نیمه اول پارسال کاهش نداشت.

حجم صادرات محصولات معدنی و صنایع معدنی در سال گذشته ۲۳ میلیون تن بوده است.