به گزارش آوای آگاه؛ نوید خاندوزی در این برنامه مطرح کرد: نگاهی داشته باشیم به سال ۱۴۰۳؛ به نظر شما بازار سال بعد مثل امسال می‌شود یا خیر؟ در سال ۱۴۰۲ بورسی‌ها بازنده کل بازارها بودند. می‌توانیم ادعا کنیم در سال ۱۴۰۳ حداقل دیگر بورسی‌ها بازنده نخواهند بود؟
ولید هلالات: سال ۱۴۰۲ بازار با رشد خوبی شروع شد که تا حدودی کمی از انتظارات را هم پیشخور کرد. در حال حاضر هم بازار ما رشدی نکرده که نگران اتفاقات بعد از آن باشیم. به همین دلیل به نظر نمی‌رسد در سال ۱۴۰۳ با اتفاق بدتری مواجه شویم. چون به لحاظ بنیادی هم در نقطه‌ای نیستیم که منتظر اتفاق ناگواری باشیم؛ بنابراین به عقیده من بازار ۱۴۰۳ بهتر از امسال خواهد بود. گفتنی است بازارهای موازی یک به یک با دلار و تورم رشد می‌کنند و فقط بازار سهام است که هنوز نوساناتی بزرگ دارد. این شانس که بتوانیم بازده مازادتری نسبت به بقیه بازارها دریافت کنیم، وجود دارد. اما این متغیرها است که نقطه نهایی را نشان می‌دهند. بنابراین در حال حاضر با متغیرهای فعلی نمی‌توانیم بازدهی بااهمیتی نسبت به دلار را متصور باشیم، مگر اینکه متغیرها به نفع ما عوض شود. در مجموع امید داریم وضعیت کمی به تعادل برگردد.
حسن کاظم زاده: بدترین سال برای بورس ۱۴۰۰ بود که بازنده بازنده‌ها بود. بازار در ۱۴۰۲ بدتر از انتظارات بود. چون در شروع سال فکر می‌کردیم از نظر بنیادی جذاب است، اما مداخله‌ها و اتفاقات بنیادی که رخ داد، باعث محقق نشدن این جذابیت شد. در این میان احتمالاً بازدهی شاخص کل تا پایان سال به ۲۰درصد برسد. ضمن آنکه در سال ۱۴۰۲ از نظر فاندامنتال به کف رسیدیم و بدتر از این نمی‌شود. به همین دلیل سال ۱۴۰۳ میتواند بهتر باشد. از سایر بازارها هم خیلی بدتر نمی‌شود، اما برای بهتر شدن هم نیاز به متغیرهای خیلی جدی دارد که اگر رخ دهد، بازار میتواند حتی بازده دلاری هم بدهد. در حال حاضر چشم‌اندازی نداریم. در حالت بدبینانه اگر برق را خیلی گران و یا بورس کالا را تعطیل کنند، اوضاع خیلی بدتر می‌شود که بعید است.
نوید خاندوزی: به نظر شما سه صنعت خودرو، بانک و پالایش در سال آینده چه وضعیتی خواهند داشت؟ اگر صنعت خاصی هم در ذهن دارید در مورد آن توضیح دهید.
ولید هلالات: صنعت خودرو لیدر احساسات بازار است. در حال حاضر یکی از موضوعات مهم و حیاتی برای این صنعت، ماجرای نامه سران قوا و تجدید ارزیابی خودرویی‌ها است که ببینیم به چه سمت و سویی می‌رود. همچنین مهم است که خودروسازان افزایش نرخ منطقی و آزادسازی نرخ بگیرند تا از زیان عملیاتی خارج شوند. نکته قابل توجه این است که سیاست‌گذار، ایران‌خودرو و سایپا را کنار گذاشت و دید یکی از کارخانه‌های تولیدکننده خودرو چینی از ابتدای سال ۲ میلیارد دلار ارز گرفته است. در حالی که کل ایران‌خودرو وسایپا به این میزان دریافت نمی‌کردند. بنابراین موضع سیاست‌گذار درمورد ایران‌خودرو و ساپیا و ادامه فعالیتشان در حال نرم‌تر شدن است. در مجموع می‌توانیم منتظر خبرهای خوبی در این صنعت باشیم. ضمن آنکه دو سال است که بازده نداده‌اند. عید سال 1400، خبر واگذاری‌ها آمد و در حال حاضر که در آستانه ورود به عید ۱۴۰۳ هستیم، هنوز منتظریم این اتفاق رخ دهد. در بانکی‌ها طیفی داریم که برنامه تجدید ارزیابی دارند. نکته دیگر در مورد این صنعت اینکه به لحاظ سودسازی خیلی خوب حرکت کردند. جریان نرخ ۳۰درصدی Black Box ذهنی ما در تحلیل است که اثر آن چقدر بوده است. اگر اثر آن را فاکتور بگیریم و فکر کنیم بانک میتواند هزینه این پول را به مرور زمان به تسهیلات‌گیرنده منتقل کند، حتماً بانک صنعتی خواهد بود که به اندازه نسبت سودی که به حقوق صاحبان سهامش اضافه می‌شود، رشد می‌کند. بنابراین در حال حاضر بر روی این موضوع مردد هستیم که اثر آن چقدر است، چقدر طول می‌کشد و آیا میتواند منتقل کند یا خیر. نکته‌ای که در مورد پالایشی‌ها وجود دارد، این است که کرک اسپرد بهار ۱۴۰۲ عدد زیاد خوبی نبود و در حال حاضر بهتر است. ضمن آنکه نرخ دلار تا میانه سال ۲۸۵۰۰ بود و در حال حاضر ۳۹۵۰۰ است که همه منتظر هستند بالاتر هم برود. P/E روی تابلو پالایشی‌ها هم بد نیست. نکته دیگر اینکه فرمول را دستکاری کردند و اگر تا حد منطقی اصلاح شود، صنعت پالایشی هم برای سرمایه‌گذاری بد نیست. در مجموع آن صنعتی که میتواند بازده بالاتر از بازار بدهد، همیشه خودروهایی هستند. صنعتی که قابل پیش‌بینی‌تر باشد، بانکی‌ها هستند و در نهایت فضای آرام‌تری در پالایشی‌ها حاکم است. ضمن آنکه در حال حاضر طیف گسترده‌ای از نمادهایی داریم که همیشه P/E رو تابلو آن‌ها ۸ تا ۱۰ بود، اما الان ۵ و ۶ است. تقسیم سودهای 50 60درصدی، رشد درآمدی به اندازه تورم و همه مواردی که یک سرمایه‌گذار می‌خواهد را دارند؛ با این تفاوت که P/E آن‌ها شبیه شرکتی مثل فولاد مبارکه شده است. در این میان گفتنی است P/E فعلی صنعت غذا و دارو با این دلار ۲۸۵۰۰ تومانی است که در حال حاضر برای آن‌ها لحاظ می‌شود. بنابراین طیف گسترده‌ای از نمادهایی که P/E تاریخی آن‌ها بالاتر بوده، گروه چهارمی هستند که به نظر می‌رسد برنده شوند.
حسن کاظم زاده: در مورد خودرویی‌ها تجربه نشان داده جلوی کاهش تولید را می‌گیرند. ضمن آنکه سال آینده مهلت این دو شرکت تمام می‌شود و تا تابستان باید از شمولیت ماده ۱۴۱ خارج شوند. اگر خارج نشوند، احتمال اخراج آن‌ها بالاست. اولین اثر اخراجشان هم این است که تأمین مالی این دو خودروساز به شدت دچار مشکل می‌شود. به همین دلیل این صنعت در سال آینده خبرمحور است و تا تابستان نوسان بالایی خواهیم داشت. در مورد پالایشی‌ها نمی‌توانم اظهار نظر خاصی کنم؛ چون هنوز با نهاد سیاست‌گذار درگیر هستند. البته می‌توانند جزء صنایع خوب و پرتراکنش باشند و بازده دهند، اما همیشه ترس از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی وجود خواهد داشت. در مورد بانکی‌ها هم چند اتفاق مهم داریم؛ یکی تسعیر ارز که تکلیف آن در این چند هفته باید مشخص شود و اگر قصد داشته باشند مانند گذشته عمل کنند، باید نرخ تسعیر را 5 یا 6هزار تومان بالاتر بیاورند. دیگر اینکه گواهی 30درصد، هزینه تأمین مالی آن‌ها را افزایش داد. فکر می‌کنم بیشتر از ۳درصد بالا برد. اینکه بتوانند آن را به تسهیلات منتقل کنند، هنوز جای سؤال است. البته به لحاظ تراز عملیاتی حداقل در 6ماهه سال آینده نباید مثل یک سال اخیر باشند. ضمن آنکه واگذاری دارایی‌هایشان هم جدی است.
نوید خاندوزی: سوال پایانی؛ چه توصیه‌ای برای افراد تازه وارد به بازار سرمایه دارید؟
ولید هلالات: همه افراد چه حرفه‌ای و چه آماتور، 4 یا 5 صندوق سهامی در کنار تلاش‌هایشان برای چینش پرتفوی داشته باشند و در مقاطع مختلف زمانی، بازدهی این دو را بسنجند. ضمن آنکه هنگام خرید باید همه موارد را سنجید؛ مثلا اینکه با توجه به همه ریسک‌ها و مشکلات، آیا بازدهی این خرید به قدری است که وارد موقعیت سرمایه‌گذاری با همه مخاطرات شد یا خیر؟ همچنین برای بازار، رشد درآمد از رشد سود مهم‌تر است؛ بنابراین به رشد درآمدهای ماهانه و فصلی خیلی وزن بدهند. نکته دیگر اینکه هر دو مرتبه‌ای که شاخص در حال عبور از ۲۲۰۰ بود، ارزش معاملات را سرکوب کردند و در هر دو مرتبه ارزش معاملات یک ماهه ۶.۵ همت بوده و باید برای اینکه از ۲۲۰۰ عبور کنند، ارزش معاملاتشان را در پروسه یک ماهه بالای ۶.۵ همت ببرند و تا وقتی ارزش معاملاتشان به‌طور میانگین افزایش پیدا می‌کند، شاخص آن‌ها هم بالا می‌رود.
حسن کاظم زاده: مهم‌ترین مسئله‌ای که سال بعد در سرمایه‌گذاری اهمیت پیدا می‌کند، به غیر از انتخاب سهم و صندوق، کم و زیاد کردن وزن دارایی‌ها در پرتفوی است. ضرورت دارد تنوع دارایی‌ها را در پرتفوی خود بالاتر ببرند و پویایی سبد دارایی‌ها بالا باشد. نکته دیگر اینکه متغیرهای کلان را بیشتر پیگیری کنند. تجربه نشان داده تأثیر شاخص‌های اقتصادی کلان بر بازار بیشتر است و در حال حاضر هم اهمیت زیادی دارند. چون در برهه‌ای از شاخص‌ها و سیاست‌های اقتصادی قرار داریم که مارژینال است؛ یعنی در شرایط فعلی یک سری رفتارهای کلان را تجربه می‌کنیم که تاکنون با آن مواجه نبودیم.
دیدگاه کاربران